چگونه نحوه شمارش با انگشتان دست ملیت شما را آشکار می کند
اینکه ده انگشت داریم و رایج‌ترین سیستم‌های شمارش هم 10 رقم دارند تصادفی نیست. احتمالاً دلیل به وجود آمدن این روش شمارش که دستگاه دهدهی نامیده می‌شود این است که ما 10 انگشت داریم. اگر ما با 8 یا 12 انگشت تکامل یافته بودیم ممکن بود سیستم اعداد ما کاملاً متفاوت باشد. کلمۀ «رقم» به معنای عدد از ریشۀ لغت لاتین digitus می‌آید و معنای آن انگشت یا انگشت پا است. درست به همین دلیل که ما از انگشت ها برای شمارش استفاده می‌کنیم
چگونه با انگشتان خود تا 10 می‌شمارید؟ آیا از انگشت شست شروع می‌کنید یا اشاره؟ دست راست یا چپ؟ به نظر می‌رسد محاسبۀ و شمارش با انگشتان آنچنان کاری ساده و معمولی باشد که ممکن است تصور کنید در همه جا به یک صورت انجام می‌شود.
اینکه ده انگشت داریم و رایج‌ترین سیستم‌های شمارش هم 10 رقم دارند تصادفی نیست. احتمالاً دلیل به وجود آمدن این روش شمارش که دستگاه دهدهی نامیده می‌شود این است که ما 10 انگشت داریم. اگر ما با 8 یا 12 انگشت تکامل یافته بودیم ممکن بود سیستم اعداد ما کاملاً متفاوت باشد. کلمۀ «رقم» به معنای عدد از ریشۀ لغت لاتین digitus می‌آید و معنای آن انگشت یا انگشت پا است. درست به همین دلیل مرسوم شده که ما از انگشت ها برای شمارش استفاده می‌کنیم.
ولی به نظر می‌رسد که مردم در سراسر دنیا از تکنیک‌های بسیار متفاوتی برای نشان کردن اعداد روی دستان خود استفاده می‌کنند.
به عنوان مثال، اگر اهل انگلستان یا بسیاری از بخش‌های اروپا باشید، احتمالاً شمارش را از انگشت شست شروع کرده و با انگشت کوچک خود به پایان می رسانید. در ایالات متحده، شمارش با انگشت اشاره شروع شده و با انگشت شست خاتمه می‌یابد.در بخش‌هایی از خاورمیانه مانند ایران، شمارش از انگشت کوچک شروع می‌شود، در حالی که در ژاپن یا انگلستان شمارش با باز و بسته کردن مشت انجام می‌شود.
با این حال، این تنوع فرهنگی در شمارش با انگشتان همیشه هم مورد توجه نبوده است. به گفتۀ آندریا بندر، استاد شناخت، فرهنگ و زبان در دانشگاه برگن نروژ، «چیزی که بیش از همه توجه مرا جلب کرده این است که اکثر محققان با این موضوع طوری برخورد می‌کنند که انگار تنها یک روش شمارش با انگشتان دست وجود دارد.»
در گذشته، محققان معتفد بودند که شمارش با انگشتان، به ویژه شیوۀ شمارش ما در غرب، برای کودکانی که می‌خواهند شمارش را یاد بگیرند و سعی دارند مفهوم واقعی اعداد را درک کنند، اهمیتی تعیین کننده دارد. تنوع فرهنگی زیاد در نحوۀ استفاده از انگشتان یا اعضای بدن برای شمارش، یکی از دلایل شک‌بر‌انگیز بودن این امر است.
به عنوان مثال، در هند از خطوط بین انگشتان خود برای شمارش استفاده می‌کنند. این بدان معناست که هر انگشت می‌تواند چهار عدد را نشان دهد و در این صورت کل دست نشان‌دهنده عدد 20 است. در حالی که در بخش‌هایی از شرق آفریقا، مانند تانزانیا، در میان گویندگان بعضی از زبان‌های بانتو، تا جای ممکن از هر دو دست به طور متقارن استفاده می‌کنند. برای مثال، عدد 6 با انگشت اشاره، وسطی و انگشت حلقۀ هر دو دست نشان داده می‌شود. همچنین افراد بومی شمالی پام مکزیک با بند انگشت‌های خود و یوکی زبان‌های ساکن کالیفرنیا (که اکنون نسلشان منقرض شده) با فاصلۀ بین انگشتان خود شمارش می‌کنند.
با این حال، بعضی از فرهنگ‌ها برای نشان دادن اعداد نه از انگشتان- بلکه از نمادها- استفاده می‌کنند. در چین، از 1 تا 5 به روش ایالات متحده شمارش می‌کنند، ولی 6 تا 10 را با نمادها می‌شمارند. عدد 6 با کشیدن انگشت شست و کوچک نشان داده می‌شود، در حالی که مدل نمایش عدد 10 با مشت بسته یا عبور از انگشتان اشاره و وسط است. رومیان باستان نیز از یک سیستم نمادین هوشمند که تسلط بر آن دشوار است استفاده می‌کردند تا به کمک آن تا عدد 1000 بشمارند.
بندر می‌گوید:«شمارش با انگشتان می‌تواند بسیار متنوع باشد و محققان ممکن است نسبت به روش‌های متنوع و بی‌شماری که فرهنگ‌های مختلف با آن، کار شمارش را انجام می‌دهند تنها درکی سطحی پیدا کرده باشند. گروه او در حال انجام یک نظرسنجی بزرگ‌تر هستند تا انگشت‌شماری را با جزئیات بیشتری در سطح جهان بررسی کنند.»
به گفتۀ او، ما اطلاعات کمی دربارۀ این تنوع احتمالی داریم، ولی هنوز ایده‌ای نداریم که چقدر تنوع نحوه شمارش وجود دارد.
دانشمندان علوم شناختی مانند بندر، شروع به نشان دادن این موضوع کرده اند که هنوز هم چیزهای زیادی برای کشف رابطۀ بین ایما و اشاره و یادگیری زبان وجود دارد. به عنوان مثال، این حرکت‌ها می‌توانند نحوۀ شنیده شدن کلمات را تغییر دهند. ولی نمی‌دانیم که این حرکات منجر به انتخاب کلمات می شوند یا موضوع برعکس است.
به نظر من، موضوع هیجان‌انگیزی است- اینکه این تفاوت‌ها چه پیامدهای شناختی دارند؟ کودکانی که با نحوه‌های مختلف برای اعداد بزرگ می‌شوند، چگونه شمارش یاد می‌گیرند؟
در آخر بندر نتیجه‌گیری می‌کند که احتمالاً صدها هزار سال پیش در بعضی از نقاط، اجداد ما شروع به شمارش کرده و سیستم‌های مختلف شمارش را توسعه داده‌اند.
نحوه شمارش با انگشتان نه تنها می‌تواند نشان دهد که اهل کجای دنیا هستید، بلکه ممکن است نحوۀ درک مفهوم عدد در کودکان و حتی کل انسان به عنوان یک گونه را نیز شفاف تر کند. حتی اگر شمارش با دستان برای شما به آسانی شمردن یک دو سه بنظر برسد، در واقعیت موضوع به این سادگی‌ها هم نیست.
در ویدیوی زیر می‌توانید نمونه‌هایی از روش‌های شمارش انگشتان و روش شمارش تا 1000 را با هر دو دست مشاهده کنید:
لینک مشاهده ویدئو
این مطلب برداشتی است آزاد از مطلب منتشر شده در تاریخ 3rd September 2021 در منبع زیر که توسط گروه مترجمانِ وب سایت آینده تهیه شده و صرفا جهت آشنایی با نظرات مختلف منتشر می گردد؛ بازنشر آن بدون ذکر منبع مجاز نیست و پیگرد حقوقی خواهد داشت.
برای اطلاع از تازه ترین اخبار کانادا به کانال تلگرامیِ آینده بپیوندید: https://t.me/AyandehCanada
***به نقل از: bbc.com
مطلب قبل