با استفاده از تحلیل VRIO پایداری کسب و کار خودتان را در رقابت بازار ارزیابی کنید
چه چیزی سازمان و کسب و کار شما را منحصر بفرد می‌کند؟ رقبای شما چقدر به جلو افتادن از شما نزدیک هستند؟
چه چیزی سازمان شما را منحصر بفرد می‌کند؟ رقبای شما چقدر به جلو افتادن از شما نزدیک هستند؟شرکت‌های زیادی توانایی پاسخ دادن به چنین سوالاتی را ندارند و صرفا معتقدند که سخت‌کوشی موفقیت را تضمین می کند.
چارچوب VRIO، ابزاری برای تجزیه و تحلیل استراتژیک است که به منظور کمک به سازمان‌ها و کسب و کارها در کشف و محافظت از منابع و قابلیت‌هایی طراحی شده که به آنها یک مزیت رقابتی بلندمدت می‌دهد. چنین چارچوبی باید بعد از ایجاد بیانیۀ چشم‌انداز، و قبل از فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک، به کار گرفته شود. می‌پرسید چرا؟چون عوامل متمایز کننده شما از رقبا و مزیت‌های ویژه شما که شناسایی می‌کنید، راهبرد ورود شما به بازار را تعیین کرده و مبنای تصمیمات استراتژیک تان تعیین می‌کند که این امر نهایتا سرنوشت شرکت شما را می‌سازد.
تحلیل VRIOچیست؟
عبارت VRIO یک مخفف است که از حروف اول چهار سوال کلی دربارۀ ارزش value، نادر بودن rarity، تقلیدپذیری imitability، و سازماندهی organization منابع درست شده است. این سوال ها با یکدیگر چارچوبی را می سازند که برای کشف «مزیت رقابتی پایدار» یک سازمان و کسب و کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. چهار مولفۀ تجزیه و تحلیل VRIO، مانند درخت تصمیم به یکدیگر نزدیک می‌شوند و در کنار هم قرار می‌گیرند.:
سوال اول
ارزش Value: آیا آنچه به مشتری ارائه می‌دهید ارزش افزوده ای برای مشتریان به همراه دارد؟ آیا می توانید با استفاده از ظرفیت و توانایی داخلی خودتان از فرصت خاصی در بازار استفاده کنید و یا یک رقابت موجود با کسب و کارتان را بی اثر کنید؟
اگر جواب شما “خیر” است؛ شما در رقابت جاری مزیتی ندارید و باید برای کشف ارزش، منابع و توانایی‌های خود را بار دیگر ارزیابی کنید.
اگر جواب شما “بله” است؛ در چنین حالتی اگر ایجاد و ارائه آن ارزش به مشتری در کسب و کار شما جاری و در حال انجام است به سراغ مورد دوم در تجزیه و تحلیل VRIO یعنی نادر بودن Rarity بروید.
سوال دوم
نادر بودن Rarity: آیا قابلیت‌ها یا منابع نادر و کمیابی را در اختیار دارید؟ آیا مالک چیزی هستید که فعلا یافتن آن برای دیگر متقاضیان آن دشوار است؟
اگر جواب شما”خیر” است ؛ منبع شما با ارزش است، ولی نادر و کمیاب نیست. چنین حالتی شرکت شما را در موقعیت رقابتی برابر قرار می‌دهد. منابع شما باارزش ولی معمولی هستند، و همین امر باعث می‌شود رقابت در بازار چالش‌برانگیزتر باشد (ولی غیر ممکن نیست). در این وضعیت توصیه می‌شود که به مرحله اول بازگردید و یک بار دیگر ارزیابی را تکرار کنید.
اگر جواب شما “بله” است ؛منبع شما هم باارزش و هم نادر است. مانع بعدی شما تقلیدپذیری imitability است. به سراغ سوال سوم بروید.
سوال سوم
تقلیدپذیری imitability: آیا نسخه‌برداری و یا بدست آوردن توانایی یا منابعی شبیه آنچه سازمان شما در اختیار دارد پرهزینه و گران است؟ آیا یافتن جایگزینی معادل پیشنهادهای شما به مشتریان، برای رقبای شما دشوار است؟
اگر جواب شما “خیر” است ؛ منابعی که شما در اختیار دارید هم با ارزش و هم کمیاب هستند، اما براحتی قابل تهیه و کپی کردن هستند. در چنین حالتی شما یک مزیت رقابتی “موقت” دارید. شرکت شما برای جلوتر ماندن از رقبا و ایجاد تمایز در خدمات، باید تلاش قابل توجهی انجام دهد – یک قدم به عقب برگردید و فرایند ارزیابی را بار دیگر تکرار کنید.
اگر جواب شما “بله” است؛ شما به مشتری چیزی با ارزش، نادر و در عین حال دشوار برای تقلید ارائه می‌دهید. اکنون تمرکز شما باید بر سازمان تان معطوف باشد. به سراغ سوال چهارم بروید.
سوال چهارم
سازمان organization: آیا شرکت شما دارای سیستم‌های مدیریتی سازمان‌یافته، فرایندها، ساختارها و فرهنگ سازمانی لازم برای بهره گیری از این منابع و توانایی‌ها می باشد؟
اگر جواب شما “خیر” است؛ بدون سازماندهی مناسب داخلی و پشتیبانی، استفاده کامل از پتانسیل این منابع باارزش، کمیاب و پرهزینه برای تقلید، که در اختیار دارید دشوار خواهد بود. شرکت شما می تواند از یک مزیت رقابتی بلااستفاده، استفاده کند، بشرطی که شما این وظیفۀ مهم را اینجام دهید که درباره نحوۀ دستیابی به سازماندهی مناسب بررسی و در آن زمینه کار و تلاش کنید.
اگر جواب شما “بله” است؛ حال که شرکت شما هر چهار مولفۀ چارچوب VRIO را با موفقیت در فرایند های کاری خود شناسایی و ایجاد کرده، شما به هدف نهایی خود یعنی مزیت رقابتی پایدار دست یافته‌اید.
مثالی عملی از چارچوب VRIO در شرکت Google
شکی نیست که گوگل یکی از قدرتمندترین شرکت‌های جهان است، و موفقیت عمدۀ آن ناشی از ایجاد مزیت رقابتی پایدار در مدیریت سرمایۀ انسانی است. اگر بخواهیم چارچوب VRIO در شرکت گوگل را از دیدگاه منابع انسانی تحلیل کنیم، ممکن است نتیجه چیزی شبیه به موارد زیر از آب دربیاید:
ارزش value: از داده‌های مدیریتی سرمایۀ انسانی برای استخدام و حفظ کارکنان خلاق و نوآور استفاده کنید. این کارکنان به طور مداوم بخشی از محبوب‌ترین محصولات و خدمات مصرفی در جهان را تولید خواهند کرد.
نادر بودن rarity: هیچ شرکت دیگری برای مدیریت کارمندان از چنین سیستمی مبتنی بر داده‌ها و به این گستردگی استفاده نمی‌کند.
تقلیدپذیری imitability: تقلید از مدیریت سرمایۀ انسانی مبتنی بر داده، حداقل برای آینده‌ای نزدیک، هم دشوار است و هم هزینۀ زیادی به دنبال دارد. شرکت‌ها مجبورند نرم‌افزار این کار را بسازند و برای آموزش کارکنان منابع انسانی خود روی تکنولوژی و استراتژی‌های جدید سرمایه‌گذاری کنند.
سازمان organization: گوگل طوری سازماندهی شده است که از این قابلیت خود ارزش تولید کند. بخش فناوری اطلاعات، مهارت جمع‌آوری و نگه‌داری داده‌ها را در خود دارد و در کنار آن، مدیران منابع انسانی و سرپرستان تیم ها باید دربارۀ نحوۀ استفاده از داده‌ها برای استخدام، ارتقا، مدیریت و بهبود عملکرد کارکنان آموزش ببینند.
استقرار یک چارچوب VRIO به گوگل این امکان را می‌دهد تا رویکرد کاملا متفاوتی نسبت به مدیریت سرمایۀ انسانی داشته باشد و با استفاده از حجم عظیمی از داده‌های عینی اقدام به تصمیم‌گیری کند.به عنوان مثال، تیم مدیریت منابع انسانی گوگل Google’s People Operations تلاش کرده است تا ویژگی‌های یک مدیر عالی را مشخص کند. داده‌های مورد استفادۀ آنها شامل نظر سنجی ها، ارزیابی عملکردها و کاندیداهای مدیریت عالی بوده است. گوگل همچنین با بالارتبه‌ترین و پایین‌‌رتبه‌ترین مدیران شرکت مصاحبه‌های انفرادی محرمانه انجام داده است.و با تعیین ویژگی‌های یک مدیر عالی واجد شرایط، تیم داخلی خود و پایه و اساس مزیت رقابتی پایدار خود را تقویت کرده‌است.
هنگامی که چارچوب VRIO را در استراتژی سرمایۀ انسانی خود به کار گرفتید، استفاده از ماتریس RACI را نیز برای تعیین مسئولیت responsibility، پاسخگویی accountable، مشاوره consulted و مطلع بودن informed از فرایندها و پروژه‌های سراسر سازمان در نظر داشته باشید.
سخن پایانی دربارۀ تجزیه و تحلیل VRIO برای تعیین مزیت رقابتی سازمان
چارچوب VRIO سایر روش‌های تحلیلی استراتژیک، مانند تجزیه و تحلیل SWOT، را به منظور ارائۀ مزیت‌های رقابتی مشخص به سازمان شما تکمیل می‌کند. تجزیه و تحلیل VRIO می‌تواند در کل شرکت یا در هر یک بخش‌های مختلف آن اعمال شود تا دربارۀ نحوۀ تعیین موقعیت و جایگاه هر یک از جنبه‌های کسب‌وکار شما در بازار دید کاملی به شما ارائه بدهد.
همانطور که در ابتدای این مقاله بیان کردیم، بهترین زمان برای بررسی چارچوب VRIO، زمان شروع فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک است.تعهد به فرایند VRIO و پیشرفت تجزیه و تحلیل شما در طی زمان، از مزیت‌های رقابتی پایدار شما محافظت می‌کند.
این مطلب برداشتی است آزاد از نوشته ریچل اسمیت مشاور مدیریت عملکرد و استراتژی در ClearPoint
مقالات مرتبط :
ما انسانها مسائل مان را با پیچیده تر کردن آنها حل می کنیم، حتی وقتی اینکار به ضرر خودمان باشد
پنج توصیه به کسب و کارها برای حل مشکلاتشان در شرایط بحرانی
این مطلب توسط گروه مترجمانِ وب سایت آینده تهیه شده است؛ بازنشر آن بدون ذکر منبع مجاز نیست و پیگرد حقوقی خواهد داشت.
برای اطلاع از تازه ترین اخبار کانادا به کانال تلگرامیِ آینده بپیوندید: https://t.me/AyandehCanada
***به نقل از: clearpointstrategy.com
مطلب قبل